Pleasegedrag: wat is het en hoe kom je ervan af?

Leestijd 7 minuten
Pleasegedrag
Inhoudsopgave

‘Ja’ zeggen terwijl je eigenlijk ‘nee’ bedoelde.
Je snel schuldig voelen. Of automatisch sorry zeggen, terwijl je eigenlijk niets fout hebt gedaan.

Klinkt dat herkenbaar?

Dan is de kans groot dat je te maken hebt met pleasegedrag.
Veel mensen worstelen ermee – en vaak meer dan ze zelf doorhebben.

Misschien wil je er wel van af. Meer je eigen keuzes maken. Minder afhankelijk zijn van wat anderen vinden. Gewoon wat vaker ‘nee’ zeggen zonder schuldgevoel.

Maar waarom is dat zo lastig?
En belangrijker nog: hoe kun je dit patroon doorbreken?

In dit artikel lees je wat pleasegedrag precies is, waarom je het ontwikkelt én wat je kunt doen om stap voor stap meer voor jezelf te gaan staan.

Wat is pleasegedrag?

Pleasegedrag betekent dat je de neiging hebt om het anderen continu naar de zin te maken – soms ten koste van jezelf.
Je wilt iedereen te vriend houden, conflicten vermijden en gewaardeerd worden.

Daarom zet je je eigen wensen en behoeften opzij, of je spreekt ze zelfs helemaal niet uit.
Je vindt het ongemakkelijk om grenzen aan te geven, zegt ‘ja’ terwijl je eigenlijk ‘nee’ voelt, en stelt de behoeften van anderen vaak boven die van jezelf.

Vaak gebeurt dit niet bewust. Het is een patroon dat langzaam is ingesleten, en voelt op een gegeven moment als iets wat ‘gewoon zo is’.
Maar achter dat patroon zit vaak een diepere behoefte: erbij willen horen, goed genoeg gevonden willen worden, of angst om afgewezen te worden.

En hoe langer het duurt, hoe moeilijker het wordt om eruit te stappen – maar zeker niet onmogelijk.

Hoe herken je pleasegedrag? De signalen op een rij

Pleasegedrag uit zich op verschillende manieren.
Je hoeft niet aan alle signalen te voldoen om jezelf hierin te herkennen – vaak is een combinatie van een paar al genoeg om te merken dat je de neiging hebt om te pleasen.

Hieronder vind je veelvoorkomende kenmerken van pleasegedrag:

  • Je vindt het moeilijk om ‘nee’ te zeggen en zegt bijna altijd ‘ja’
  • Je zegt snel ‘sorry’, zelfs als iets niet jouw verantwoordelijkheid is
  • Je zoekt vaak bevestiging van anderen
  • Je vermijdt het om het oneens te zijn en durft je mening niet goed te geven
  • Je weet soms niet eens wat jouw eigen mening is
  • Je komt weinig tot niet voor jezelf op, waardoor mensen over je grenzen gaan
  • Je stelt nauwelijks grenzen – of weet niet goed hóé dat moet
  • Je houdt je in als je het ergens niet mee eens bent, om conflicten te voorkomen
  • Je voelt je verantwoordelijk voor hoe anderen zich voelen of reageren

Daarnaast kun je ook merken dat:

  • Er misbruik wordt gemaakt van jouw goedheid
  • Je gestrest raakt doordat je tegen te veel dingen ‘ja’ hebt gezegd
  • Je het spannend vindt om voor jezelf op te komen, vanuit onzekerheid of angst
  • Je het gevoel hebt dat jouw behoeften er minder toe doen dan die van anderen
  • Je gefrustreerd bent over het gebrek aan tijd voor jezelf
  • Je druk voelt om altijd aardig, vriendelijk en leuk gevonden te worden

Herken je (een aantal van) deze signalen? Dan is de kans groot dat pleasegedrag een rol speelt in je leven – en het is heel waardevol om daar iets mee te doen.

Pleasegedrag doorbreken

Hoe kom je van je pleasegedrag af?

Misschien ben je het zat.
Altijd maar ja zeggen. Je aanpassen. Over je grenzen heen laten gaan.

Als je écht wilt stoppen met pleasegedrag, vraagt dat tijd en oefening. Het is een patroon dat je waarschijnlijk al lang bij je draagt – en dat verander je niet in één dag.

Maar goed nieuws: het kán wel.
Met de juiste stappen en bewuste keuzes kun je dit patroon doorbreken en stap voor stap leren om beter voor jezelf op te komen.

Pleasegedrag doorbreken – de tips

Met onderstaande tips zet je concrete stappen richting meer zelfvertrouwen en minder pleasen. Je hoeft het niet perfect te doen – elke kleine stap is er één.

Tip 1: Zeg “Ik kom bij je terug”

Laat dit jouw nieuwe standaardzin worden.

Waar je voorheen misschien automatisch ‘ja’ zei op een verzoek, zeg je nu:
“Ik denk er even over na, ik kom bij je terug.”

Op die manier geef je jezelf de ruimte om écht na te denken:

  • Wil ik dit wel doen?
  • Past dit bij wat ik nodig heb of wil?
  • Hoe kan ik op een respectvolle manier ‘nee’ zeggen, als dat nodig is?

Zeker als je het lastig vindt om ter plekke nee te zeggen, helpt het enorm om even tijd te nemen om je antwoord zorgvuldig te formuleren.

En wist je dat zelfs een korte pauze al zorgt voor betere beslissingen? Uit onderzoek blijkt dat je brein helderder werkt als je even de tijd neemt – dus geef jezelf die ruimte.

Tip 2: Werk aan je zelfvertrouwen

Pleasegedrag komt vaak voort uit onzekerheid.
Als je weinig zelfvertrouwen hebt, is de kans groter dat je ‘ja’ zegt om anderen niet teleur te stellen – of om bevestiging te krijgen dat je oké bent.

Maar hoe sterker je in je schoenen staat, hoe makkelijker het wordt om trouw te blijven aan jezelf.
Je voelt je dan minder afhankelijk van wat anderen van je vinden en durft beter aan te geven wat je wel en niet wilt.

Wil je hiermee aan de slag?
In het Zelfvertrouwen Handboek vind je heldere inzichten, praktische oefeningen en voorbeelden die je helpen om je zelfvertrouwen stap voor stap te vergroten.

Stoppen met pleasegedrag tips

Tip 3: Wijs iets af op een krachtige en duidelijke manier

Als je ergens niet naartoe wilt, zeg dan niet automatisch: “Ik kan niet.”
Zeg liever: “Ik wil daar niet bij zijn.” of “Ik kies ervoor om niet te gaan.”

Waarom dat verschil belangrijk is?
Als je zegt dat je iets niet kunt, laat je ruimte open voor discussie. Mensen kunnen gaan aandringen of oplossingen aandragen.
Maar als je zegt dat je iets niet wilt, geef je een heldere en krachtige boodschap – die veel minder uitnodigt tot tegenargumenten.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die duidelijke ‘ik wil niet’-uitspraken doen, minder vaak over hun grenzen worden heen gewalst.

Kortom: wees eerlijk én duidelijk. Dat is niet bot – dat is zorgen voor jezelf.

Tip 4: Weet wat je belangrijk vindt

Het wordt veel makkelijker om ‘nee’ te zeggen als je weet waar je ‘ja’ tegen wilt zeggen.

Sta daarom regelmatig stil bij wat voor jou belangrijk is.
Wat zijn je doelen, verlangens en prioriteiten in deze fase van je leven? Wat wil je écht meer ruimte geven?

Als je duidelijk hebt wat jouw richting is, kun je beter keuzes maken die daarbij passen.
Een ‘nee’ is dan geen afwijzing, maar een bewuste stap in de richting van wat wél klopt voor jou.

Tip 5: Check of iets past bij jouw waarden

Naast je doelen is het ook helpend om helder te hebben welke waarden voor jou belangrijk zijn.
Waar wil je trouw aan blijven in je leven? Wat wil je uitdragen of bewaken – juist nu?

Bijvoorbeeld: als je gezin op dit moment jouw belangrijkste waarde is, betekent dat misschien dat je bewuster omgaat met je tijd. En dat je niet overal meer ja op kunt of wilt zeggen.

Bij elk verzoek kun je jezelf dan afvragen:
“Dient dit mijn waarde?”
Past deze keuze bij het leven dat ik wil leiden – of brengt het me daar juist verder van af?

Als je keuzes maakt die in lijn zijn met je waarden, voel je je krachtiger, duidelijker én meer jezelf.

Tip 6: Stop met je onnodig te verontschuldigen

Merk je dat je vaak ‘sorry’ zegt – ook als er eigenlijk niets is om je voor te verontschuldigen?

Dat is een veelvoorkomend patroon bij mensen met pleasegedrag. Je voelt je snel verantwoordelijk, ook voor dingen die niet jouw schuld zijn.
En uit gewoonte bied je je excuses aan, zelfs als dat helemaal niet nodig is.

Maar door telkens sorry te zeggen, geef je (onbewust) het signaal af dat jij iets verkeerd hebt gedaan – en dat maakt het onnodig zwaar voor jezelf.
Bovendien neem je verantwoordelijkheid die niet altijd van jou is, en dat put uit.

Dus: wees je bewust van hoe vaak je ‘sorry’ zegt.
Vervang het waar nodig door een neutrale of krachtige reactie, zoals:

  • “Dank je voor je geduld.”
  • “Fijn dat je het even aangeeft.”
  • “Ik begrijp dat het lastig is.”

Dat is vriendelijk, maar zonder dat je jezelf kleiner maakt dan nodig is.

Boekentip: van pleasegedrag naar zelfvertrouwen

Een veelvoorkomende oorzaak van pleasegedrag is een gebrek aan zelfvertrouwen.
Als je onzeker bent, ben je sneller geneigd om je aan te passen, ‘ja’ te zeggen terwijl je ‘nee’ voelt, en te zoeken naar bevestiging van anderen.

Gelukkig is daar goed iets aan te doen.
Zelfvertrouwen kun je opbouwen – stap voor stap.

In het Zelfvertrouwen Handboek vind je heldere inzichten, praktische oefeningen, persoonlijke voorbeelden en concrete tips om steviger in je schoenen te gaan staan.
Het handboek heeft al veel mensen geholpen om beter voor zichzelf op te komen en minder te pleasen.

Delen via
Ook interessant om te lezen
Meditatie voor meer zelfvertrouwen
Meditatie voor meer zelfvertrouwen: Ontdek de voordelen
Controle loslaten
Controledwang – hoe laat je los wat je niet in de hand hebt?
Bij twijfel wel of niet doen
Bij twijfel wel of niet doen? Zo neem je een beslissing